Μερικές φορές, μια στιγμή αδυναμίας εξασφαλίζει μια περίοδο δύναμης, και η παραγματικότητα απαιτεί μπόλικη αυτές τις μέρες.
Το κείμενο αυτό είναι προσωπικό, αν και τρέφει τη φιλοδοξία να ψιλαφήσει έστω και μια ψυχή εκεί έξω. Εκεί έγγειται και η αδυναμία που προανέφερα. Θα' ναι μια βδομάδα, ίσως και λίγο παραπάνω που ο ύπνος είναι λίγος αλλά κυρίως ανήσυχος και η μέρα με βρίσκει μέσα στον ιδρώτα. Μερικά όνειρα- άνετα θα τα χαρακτήριζα και εφιάλτες -με πρόσωπα ασύνδετα μεταξύ τους, μια σειρά από επισκέπτες στον ξύπνιο μου, επισκέπτες που θέλω να διώξω, αλλά έρχονται, άλλοι από μόνοι τους, άλλους τους καλώ εγώ ο ίδιος. Είναι ένα συνοθύλευμα από συναισθήματα. Αναμονή αλλά και προσμονή για μια νέα αρχή ακόμα και μέσα από τραχείς δρόμους. Υπάρχει όμως και μια μόνιμη εγρήγορση και μια συνεχής επαφή με κάτι φωτεινό κι ενάρετο αλλά ταυτόχρονα καθόλου απτό και χωρίς όνομα. Αλλά μ' αρέσει, κι αυτό είναι μόνο που μετράει. Αυτές τις μέρες νομίζω υπολογίζω καλύτερα κάποια πράγματα απ' ό,τι συνήθως. Οι αρετές και τα ελαττώματά μου, οι δικοί μου και οι λιγότερο δικοί μου, το παρελθόν μου, μακρυνό και κοντινό, ευχάριστο και δυσάρεστο, όλα είναι βαλμένα σε μια καλοφτιαγμένη ζυγαριά, επιτέλους.
Μετά από χρόνια αισθάνομαι και πάλι μία ελευθερία φυγής από κάτι στάσιμο, από προσπάθειες και πρόσωπα ανώφελα και είναι ωραίο συναίσθημα. Από την άλλη φλερτάρω και με ένα παρελθόν που δε μου φέρθηκε και με τον καλύτερο τρόπο. Κατανοώ τον κίνδυνο αυτής της πράξης, το κάνω συνειδητά και το βλέπω απλά σαν μια ακόμη αναμνηση, όχι σαν φόβητρο, όχι πια. Η έλξη για την ανάμνηση είναι πολύ πιο ισχυρή από την προηγούμενη χρόνια απώθησή της. Είναι πρόκληση αντικειμενικά και εκ φύσεως δεν μπορώ να αρνηθώ κάτι τέτοιο.
Εξάλλου, είναι και αυτές οι περίεργες προσταγές που έχω βαλθεί να ακολουθώ, σχεδόν ψυχαναγκαστικά αλλά μονίμως με μια αίσθηση απόλαυσης που αγγίζει το μαζοχισμό.
Έχω ένα θέμα με τις προτεραιότητές μου. Σαν πρώτη έχω το "σκοπό". Και τι είναι ο Σκοπός; Έλα μου, ντε. Σιγά σιγά καταλαβαίνω ότι όσο περισσότερο δεν του δίνεις όνομα και δεν τον προσδιορίζεις, τόσο περισσότερο τον κατανοείς. Αλλά είναι από την άλλη βουτιά στο άγνωστο κάθε προσπάθεια βαφτίσματός του, είναι πρόκληση, κι όπως προείπα, τέτοια πράγματα δε με αφήνουν ασυγκίνητο, φαντάζομαι ούτε και πολλούς από σας τους λίγους που θα διαβάζετε.
Που λέτε, αγαπητοί, προτεραιότητα για μένα είναι ο σκοπός, σίγουρα ένα πολύ προσωπικό κατάκτημα, που δεν το έχω επιτύχει ως τώρα. Όταν και αν όμως το πετύχω, κανείς δε θα το πάρει πρέφα απ'έξω μου. Σίγουρα όμως μέσα μου, θα ηχεί σαν σάλπιγγα και θα το τραγουδούν οι αναπνοές μου μία μία σαν ύμνο, ως την τελευταία. Αυτά για το μέσα μου. Το έξω μου δεν είναι άσχετο με όλο αυτό. Σπουδές, φιλοδοξίες, υπακοή στα στερεότυπα, φόβοι επιβίωσης, φτηνές επιθυμίες, γκόμενες (όχι γυναίκες, διαφέρει το ένα από το άλλο), άγχη και ό,τι τελος πάντως κινεί κάθε άτομο που βλέπεις και βλέπω παντού, κι αυτά συνυπάρχουν με το Σκοπό, συμμετέχω και σ' αυτά. Αυτά όμως δεν είναι ο Σκοπός. Αυτά είναι ο δρόμος πάνω στον οποίο πορεύεται ο Σκοπός. Είναι η αρένα, το πεδίο μάχης που θα τον συναντήσω κάποια στιγμή. Ο Αριστοτέλης το είπε πολύ σωστά. Ο Πόλεμος είναι "το της αρετής σχολείον". Αλλά ποιες αρετές γεννιούνται σε αυτό το βίαιο πεδίο μάχης που λέγεται ζωή;
- Η έλλειψη ενθουσιασμού απέναντι στην επιτυχία και στο φαινομενικά ευχάριστο ή στο φαινομενικά όμορφο υπονοεί έναν άνθρωπο κρύο, μίζερο και μισάνθρωπο. Ωστόσο, μπορεί να υπονοεί και έναν μετρημένο άνθρωπο, κάποιον που δεν του λέει κάτι το να εφυσηχάζει και να αναπαύεται σε δανεικές δάφνες. Το σκοτεινό, το σκεπτικό και σκυθρωπό πρόσωπο ανάμεσα στο παραλήρημα χαράς και διασκέδασης δεν το λέω γρουσουζιά. Το λέω μια λογική αντίθεση μέσα στο ρεύμα, μια φυσική δύναμη που κρατά την ισορροπία, είναι ο κόκκος λογικής που υπάρχει πάντα, ακόμα και στην πιο μεγάλη χαρά, ακόμα και στον πιο μεγάλο πόνο, στο πιο έντονο συναίσθημα. Το πρόσωπο αυτό που βλέπεις, φίλε αναγνώστη, είναι σκυθρωπό και μελαγχολεί, όχι γιατί είναι ξένο, οχι γιατί είναι απάνθρωπο και κρύο αλλά γιατί ίσως οι εντυπώσεις που του δίνουν οι αισθήσεις να μην του είναι τόσο ζωηρές. Ενδέχεται να μη γουστάρει αυτά που αστράφτουν, αυτά που θαμπώνουν, αυτά που στενοχωρούν με το ζόρι μόνο και μόνο επειδή είναι ασπρόμαυρα και υπακούν και καλά σε κάποια τέχνη ή κάποια αισθητική. Ο μη ενθουσιώδης, ο "ανεντυποσίαστος" είναι ο εξολοθρευτής των αισθήσεων, αυτός που έχει μυριστεί τη βρωμιά τους και ψιλλιάζεται τι παίζει πίσω από αυτές. Μαντέψτε βέβαια ποιο είναι το πρώτο του θύμα. Είναι η όραση, η όψη, το μάτι. Σκοτώνει την Όψη και γεννά την Έσοψη.
- Η πολυτέλεια είναι ματαιότητα. Δε θα κατηγορούσα ποτέ κάποιον που τη δέχεται, είμαι εις εξ αυτών άλλοστε κατά ένα μέρος. Αυτό όμως δεν αναιρεί ότι η πολυτέλεια είναι ματαιότητα. Γενικά πάντως, δε γουστάρω τις πολυτέλειες. Ο πανικός είναι πολυτέλεια, η παραίτηση είναι πολυτέλεια, η αυτοϋπονόμευση είναι πολυτέλεια.
- Δε χρειάζεται να είσαι ταπεινός όταν μπορείς να είσαι μετριόφρων. Οι κολακείες, τα κοπλιμέντα, τα μελιστάλακτα τα λόγια κρύβουν ίσως μια αλήθεια, αλλά κρύβουν και μια σκοπιμότητα. Άκου τα, δέξου τα αν τα έχεις ανάγκη, αλλά βρες έναν τρόπο να φτάσεις σε ένα σημείο να τα ακούς πλέον και να λες από μέσα σου "Άσε μάγκα, μου τα έχω πει πριν από σένα". Αγάπα τον εαυτό σου πραγματικά και θα δεις ότι οι κολακείες δεν θα είναι ανάγκη, αλλά απλά κάτι παράτερο.
- Απόρριψη. Η απόρριψη είναι η πλάτη που έχει γυρίσει προς το μέρος σου. Και αυτή η πλάτη είναι ο καθρέφτης σου. Σε κάθε καθρέφτη φαίνεσαι όλο και δυνατότερος. Το μισάνοιχτο σου από απελπισία στόμα κλείνει και γίνεται ένα ελαφρύ σπάσιμο στα χείλια. Τα μάτια από κόκκινα και κλαμμένα στεγνώνουν και κοιτούν επίμονα με πονηριά, σχεδόν με πανουργία. Το σώμα από σπασμένο και σαθρό, έτοιμο προς κατάρρευση στήνεται, κορδώνεται. Από γέρου και μοιραίου γίνεται σώμα πολεμιστή, βγάζει αγρίοτητα και γοητεία, από ράκκος γίνεται καύλα, έτσι απλά.
- Αποτυχία. Αποτυχία είναι το σφυρί του Ηφαίστου. Στη φλόγα, στο χτήπημα γεννιέται το ατσάλι, το άθραυστο, το δυνατό. Κάθε μια αποτυχία καλύπτει σαν πανοπλία το σώμα σου. Μπες στη μάχη με την πανοπλία του Αχιλλέα, ισόθεος. Δεν είναι σίγουρο ότι δε θα πέσεις. Αυτό ποτέ δεν είναι σίγουρο. Το σίγουρο είναι όμως ότι δε θα νικηθείς. Τα λέει ο μετρ του είδους, άκου τον.
- Πίεση. Βαθιές ανάσες προπάντων. Να χειρίζεσαι τα συναισθήματα, γίνε ο Ηνίοχος και μην αφήνεις το άρμα ακυβέρνητο. Μοιάσε λίγο στο Φαέθωνα ή στον Ίκαρο, πέτα με αυτοέλεγχο αλλά όπου σε παίρνει, επισημαίνω, μόνο όπου σε παίρνει, άσε τον Ήλιο να σε κάψει. Οι πτώσεις εξάλλου είναι μεγάλοι δάσκαλοι.
- Ευγένεια. Δε λέει κάτι να ανοίγεις πόρτα στις κυρίες ή να σηκώνεσαι για να χαιρετήσεις. Ευγένεια είναι ο Αυτοέρως. Όλα υπακούν στο μόττο "είμαι γαμάτος ανάμεσα σε γαμάτους". Αν δεν είσαι γαμάτος, γίνε, αν δεν είναι οι άλλοι κάνε τους ή φύγε. Ο Ερμής ο Τρισμέγιστος έλεγε "όπως πάνω έτσι και κάτω". Η Ιερά Αρχή της Αναλογίας ισχύει παντού στο Σύμπαν. Αν λοιπόν υπήρχε κάποτε ένα γαμάτο παρεόνι πάνω στον Όλυμπο, μπορεί να υπάρχει και στους κωλόδρομους της Αθήνας. Ακολούθα το Φως. Γίνε γαμάτος!
- Πάθος. Τροίες ολόκληρες κάηκαν για το πάθος. Αλέξανδροι και Λεωνίδες έμειναν αθάνατοι από το πάθος τους. Το πάθος είναι οι σκάλες για την Αθανασία, ένα Stairway to Heaven των Led Zeppelin. Πορεύσου σ' αυτό χωρίς ασφάλεια, αυτό είναι το κόστος του εισιτηρίου. Μόνο κάνε μας τη χάρη και βεβαιώσου ότι είναι όντως πάθος. Αν είναι παρόρμηση και καύλα μόνο, φάε τα μούτρα σου και σώπα για πάντα.
- Δυσκολίες. Ποτέ δε με ευχαριστούσε το εύκολο. Η κατάκτηση είναι δύσκολη γυναίκα, θέλει κόπο για να πέσει στην αγκαλιά σου. Η επιτυχία όμως δίνει καρπό πανέμορφο. Λέγεται χαρά. Ίσως γι' αυτό σπάνια δικαιολογώ στον εαυτό μου διακσέδαση και χαρά. Γιατί ανεβάζω τον πήχη δυσκολίας. Η δυσκολία είναι βάσανο, πιέζει, στερεί, παίρνει πολλά και δίνει λίγα. Παρά τα τραύματά σου όμως, ό,τι κι αν γίνεται, ποτέ να μη δυσκολεύεσαι να σκας χαμόγελο σε φίλους και εχθρούς, το ίδιο ειλικρινές και στους δύο, γεμάτο αγάπη, γεμάτο τιμή. Και μέσα σε όλο τον πανικό να λες "εγώ θα είμαι ο τελευταίος που θα πανικοβληθεί". Έτσι γίνονται οι δάσκαλοι, έτσι γίνονται οι ηγέτες, οι πατέρες.
- Σεβασμός. Εγώ δεν είμαι εσύ κι εσύ δεν είσαι εγώ. Ανταμώνουμε σε σταυροδρόμια αλλά οι δρόμοι μας είναι αλλιώτικοι. Γνωριζόμαστε αλλά δεν ξέρουμε ο ένας την ιστορία του άλλου. Μίλα για σένα, μείνε κι άκου τον άλλον. Εκτίμησέ τον, κάντον να σε εκτιμήσει. Καλλιεργήστε τη συμπάθεια, τη συμπόνια μεταξύ σας, γίνετε συνοδοιπόροι για όσο το κοινό σας ταξίδι κρατήσει. Αστειευτείτε, γελάστε και κοροϊδέψτε ο ένας τον άλλον στο δρόμο, γίνετε φίλοι. Αλλά μη προσβάλετε, μην ανοίγετε πληγές, επουλώστε τις.
- Συνείδηση. Αφιερώνω χρόνο στον εαυτό μου. Στο σώμα, στο πνεύμα και στην ψυχή μου. Δεν καλλωπίζομαι, μελετώ τις αδυναμίες μου, μελετώ τους πόνους μου μέσα κι έξω μου κι αν μπορώ αθλούμαι, μέσα μου κι έξω μου. Κοπιάζω και γίνομαι καλύτερος. Γιατί σκέφτομαι, μαθαίνω και πια γνωρίζω, αποκτώ συνείδηση. Συνείδηση τινός;
- Αλήθεια. Ο Ευλογημένος είναι αυτός που ξέρει την Αλήθεια. Και ξέρει την Αλήθεια αυτός που δεν μπορεί να την πει. Είναι αυτός που έχει Συνείδηση της Αλήθειας και πασχίζει να σπείρει το σπόρο στους τυφλούς αμαθείς. Από τι παρακινείται όμως;
- Αγάπη. Η Αρετή των Αρετών. Αγάπη για την οικογένεια, τους αγαπημένους, την ψυχή μας την ίδια, για το άλλο μισό είτε έχει είτε δεν έχει πρόσωπο. Σ' αγαπώ πριν σε γνωρίσω, αυτό είναι Αγάπη. Αγάπη είναι το αντίθετο του φόβου, η γυναίκα που περιφρονεί τον πατριάρχη θάνατο και τον φτύνει κατάμουτρα. Είναι η αντίβαρη κοσμική δύναμη από αυτή του φόβου του θανάτου. Είσαι ένα μικρό παιδάκι ανάμεσα στις δυνάμεις αυτές και σε κρατάνε κάθεμια από το χέρι. Διάλεξε ποιο από τα δυο θα αφήσεις.
- Θάνατος. Η συνειδητοποίηση της θνητότητας είναι μεγάλο βήμα. Μόνο οι προαναφερθείσες αρετές όμως δίνουν νόημα σε αυ΄το το βήμα, μερικές, έστω και μιά από αυτές αν όχι όλες. Ακόμα και η Περσεφόνη, αν και θεά αναγκάζεται να πεθαίνει κάθε μισό του χρόνου. Κατάφερε να γίνεις ένας θνητός θεός και δε θα υπάρχει θάνατος.
Είναι ομολογουμένως όμορφα χαρακτηριστικά για έναν άνθρωπο. Αρετές που δε χωράνε στο στενό μας πολιτισμό του σήμερα γιατί απαιτούν μεγάλα μυαλά, μεγάλες καρδιές, μεγάλες ψυχές. Ο πολιτισμός του σήμερα με θέλει κτήνος. Του κάνω τη χάρη λοιπόν να είμαι κτήνος. Είμαι κτήνος με Σκοπό όμως. Και ο Σκοπός τούτος με κάνει Ενάρετο Κτήνος.
Τελικά θα κάνω μια προσπάθεια να εξηγήσω λίγο τι είναι αυτός ο Σκοπός. Είναι αυτός ο προσωπικός κόσμος, η Ιδεατή Πολιτεία της ψυχής σου. Το μόνο ίσως παρθένο και φωτεινό μέρος σε όλο τον κόσμο που μπορείς να καταφύγεις. Η Ιθάκη του Οδυσσέα όπου βασιλεύει η γαλήνη και η ολοκλήρωση. Ο Σκοπός είναι η περιτείχηση αυτού του τέλειου κόσμου σου από την ατέλεια του κοινού μας υπαρκτού κόσμου. Είναι η προστασία της προσωπικής μας αντίληψης για τον κόσμο από τον ίδιο τον κόσμο. Είναι ένας αγώνας που δεν έχει νικητή η νικημένο αλλά επιτιθέμενο και αμυνόμενο. Ένας διαρκής αγώνας, ένας επίπονος αγώνας, γι' αυτό και είναι αληθινός. Ναι, ίσως κάπως έτσι θα μπορούσα να χαρακτηρίσω το Σκοπό, μέχρι την επόμενη φορά που θα με καταρρίψω.
Είμαι λοιπόν Ενάρετο Κτήνος στον πολιτισμό του σήμερα. Ο Αριστοτέλης είπε και ένα άλλο ωραίο. Εκτός πόλης ζει μόνο ο θεός και το θηρίο. Θα πεθάνω, δεν είμαι θεός. Αλλά δεν είμαι και θηρίο, δεν είμαι κτήνος. Με ελκύουν οι άνθρωποι και ο πολιτισμός του σήμερα αν και βρωμάει καθ' ολοκληρίαν. Προτιμώ να είμαι ένα θηρίο, ένα κτήνος μέσα στον πολιτισμό του σήμερα, με αρετές του χθες, που είναι αθάνατες και σε κάνουν αθάνατο. Αποξενωμένος και αυτάρκης μέσα από όσα μου προσφέρει η επαφή ψάχνοντας το ανώτερο, φυλώντας τις δικές μου Θερμοπύλες, ζητώντας τη δικιά μου Ιθάκη, φρουρώντας το δικό μου Σκοπό, τη δικιά μου γωνιά, το καταφύγιό μου. Έχω τις Αρετές του Κτήνους.
Συγχώρεσέ μου το κατεβατό αγαπητέ. Θα κάνεις καιρό να με ξαναδιαβάσεις.
Εξάλλου είπα και στην αρχή. Τα λόγια αυτά είναι προσωπικά, πηγάζουν από αδυναμία και αποσκοπούν στο να βρω θάρρος, για μένα.
Θα τα ξαναπούμε!
Το κείμενο αυτό είναι προσωπικό, αν και τρέφει τη φιλοδοξία να ψιλαφήσει έστω και μια ψυχή εκεί έξω. Εκεί έγγειται και η αδυναμία που προανέφερα. Θα' ναι μια βδομάδα, ίσως και λίγο παραπάνω που ο ύπνος είναι λίγος αλλά κυρίως ανήσυχος και η μέρα με βρίσκει μέσα στον ιδρώτα. Μερικά όνειρα- άνετα θα τα χαρακτήριζα και εφιάλτες -με πρόσωπα ασύνδετα μεταξύ τους, μια σειρά από επισκέπτες στον ξύπνιο μου, επισκέπτες που θέλω να διώξω, αλλά έρχονται, άλλοι από μόνοι τους, άλλους τους καλώ εγώ ο ίδιος. Είναι ένα συνοθύλευμα από συναισθήματα. Αναμονή αλλά και προσμονή για μια νέα αρχή ακόμα και μέσα από τραχείς δρόμους. Υπάρχει όμως και μια μόνιμη εγρήγορση και μια συνεχής επαφή με κάτι φωτεινό κι ενάρετο αλλά ταυτόχρονα καθόλου απτό και χωρίς όνομα. Αλλά μ' αρέσει, κι αυτό είναι μόνο που μετράει. Αυτές τις μέρες νομίζω υπολογίζω καλύτερα κάποια πράγματα απ' ό,τι συνήθως. Οι αρετές και τα ελαττώματά μου, οι δικοί μου και οι λιγότερο δικοί μου, το παρελθόν μου, μακρυνό και κοντινό, ευχάριστο και δυσάρεστο, όλα είναι βαλμένα σε μια καλοφτιαγμένη ζυγαριά, επιτέλους.
Μετά από χρόνια αισθάνομαι και πάλι μία ελευθερία φυγής από κάτι στάσιμο, από προσπάθειες και πρόσωπα ανώφελα και είναι ωραίο συναίσθημα. Από την άλλη φλερτάρω και με ένα παρελθόν που δε μου φέρθηκε και με τον καλύτερο τρόπο. Κατανοώ τον κίνδυνο αυτής της πράξης, το κάνω συνειδητά και το βλέπω απλά σαν μια ακόμη αναμνηση, όχι σαν φόβητρο, όχι πια. Η έλξη για την ανάμνηση είναι πολύ πιο ισχυρή από την προηγούμενη χρόνια απώθησή της. Είναι πρόκληση αντικειμενικά και εκ φύσεως δεν μπορώ να αρνηθώ κάτι τέτοιο.
Εξάλλου, είναι και αυτές οι περίεργες προσταγές που έχω βαλθεί να ακολουθώ, σχεδόν ψυχαναγκαστικά αλλά μονίμως με μια αίσθηση απόλαυσης που αγγίζει το μαζοχισμό.
Έχω ένα θέμα με τις προτεραιότητές μου. Σαν πρώτη έχω το "σκοπό". Και τι είναι ο Σκοπός; Έλα μου, ντε. Σιγά σιγά καταλαβαίνω ότι όσο περισσότερο δεν του δίνεις όνομα και δεν τον προσδιορίζεις, τόσο περισσότερο τον κατανοείς. Αλλά είναι από την άλλη βουτιά στο άγνωστο κάθε προσπάθεια βαφτίσματός του, είναι πρόκληση, κι όπως προείπα, τέτοια πράγματα δε με αφήνουν ασυγκίνητο, φαντάζομαι ούτε και πολλούς από σας τους λίγους που θα διαβάζετε.
Που λέτε, αγαπητοί, προτεραιότητα για μένα είναι ο σκοπός, σίγουρα ένα πολύ προσωπικό κατάκτημα, που δεν το έχω επιτύχει ως τώρα. Όταν και αν όμως το πετύχω, κανείς δε θα το πάρει πρέφα απ'έξω μου. Σίγουρα όμως μέσα μου, θα ηχεί σαν σάλπιγγα και θα το τραγουδούν οι αναπνοές μου μία μία σαν ύμνο, ως την τελευταία. Αυτά για το μέσα μου. Το έξω μου δεν είναι άσχετο με όλο αυτό. Σπουδές, φιλοδοξίες, υπακοή στα στερεότυπα, φόβοι επιβίωσης, φτηνές επιθυμίες, γκόμενες (όχι γυναίκες, διαφέρει το ένα από το άλλο), άγχη και ό,τι τελος πάντως κινεί κάθε άτομο που βλέπεις και βλέπω παντού, κι αυτά συνυπάρχουν με το Σκοπό, συμμετέχω και σ' αυτά. Αυτά όμως δεν είναι ο Σκοπός. Αυτά είναι ο δρόμος πάνω στον οποίο πορεύεται ο Σκοπός. Είναι η αρένα, το πεδίο μάχης που θα τον συναντήσω κάποια στιγμή. Ο Αριστοτέλης το είπε πολύ σωστά. Ο Πόλεμος είναι "το της αρετής σχολείον". Αλλά ποιες αρετές γεννιούνται σε αυτό το βίαιο πεδίο μάχης που λέγεται ζωή;
- Η έλλειψη ενθουσιασμού απέναντι στην επιτυχία και στο φαινομενικά ευχάριστο ή στο φαινομενικά όμορφο υπονοεί έναν άνθρωπο κρύο, μίζερο και μισάνθρωπο. Ωστόσο, μπορεί να υπονοεί και έναν μετρημένο άνθρωπο, κάποιον που δεν του λέει κάτι το να εφυσηχάζει και να αναπαύεται σε δανεικές δάφνες. Το σκοτεινό, το σκεπτικό και σκυθρωπό πρόσωπο ανάμεσα στο παραλήρημα χαράς και διασκέδασης δεν το λέω γρουσουζιά. Το λέω μια λογική αντίθεση μέσα στο ρεύμα, μια φυσική δύναμη που κρατά την ισορροπία, είναι ο κόκκος λογικής που υπάρχει πάντα, ακόμα και στην πιο μεγάλη χαρά, ακόμα και στον πιο μεγάλο πόνο, στο πιο έντονο συναίσθημα. Το πρόσωπο αυτό που βλέπεις, φίλε αναγνώστη, είναι σκυθρωπό και μελαγχολεί, όχι γιατί είναι ξένο, οχι γιατί είναι απάνθρωπο και κρύο αλλά γιατί ίσως οι εντυπώσεις που του δίνουν οι αισθήσεις να μην του είναι τόσο ζωηρές. Ενδέχεται να μη γουστάρει αυτά που αστράφτουν, αυτά που θαμπώνουν, αυτά που στενοχωρούν με το ζόρι μόνο και μόνο επειδή είναι ασπρόμαυρα και υπακούν και καλά σε κάποια τέχνη ή κάποια αισθητική. Ο μη ενθουσιώδης, ο "ανεντυποσίαστος" είναι ο εξολοθρευτής των αισθήσεων, αυτός που έχει μυριστεί τη βρωμιά τους και ψιλλιάζεται τι παίζει πίσω από αυτές. Μαντέψτε βέβαια ποιο είναι το πρώτο του θύμα. Είναι η όραση, η όψη, το μάτι. Σκοτώνει την Όψη και γεννά την Έσοψη.
- Η πολυτέλεια είναι ματαιότητα. Δε θα κατηγορούσα ποτέ κάποιον που τη δέχεται, είμαι εις εξ αυτών άλλοστε κατά ένα μέρος. Αυτό όμως δεν αναιρεί ότι η πολυτέλεια είναι ματαιότητα. Γενικά πάντως, δε γουστάρω τις πολυτέλειες. Ο πανικός είναι πολυτέλεια, η παραίτηση είναι πολυτέλεια, η αυτοϋπονόμευση είναι πολυτέλεια.
- Δε χρειάζεται να είσαι ταπεινός όταν μπορείς να είσαι μετριόφρων. Οι κολακείες, τα κοπλιμέντα, τα μελιστάλακτα τα λόγια κρύβουν ίσως μια αλήθεια, αλλά κρύβουν και μια σκοπιμότητα. Άκου τα, δέξου τα αν τα έχεις ανάγκη, αλλά βρες έναν τρόπο να φτάσεις σε ένα σημείο να τα ακούς πλέον και να λες από μέσα σου "Άσε μάγκα, μου τα έχω πει πριν από σένα". Αγάπα τον εαυτό σου πραγματικά και θα δεις ότι οι κολακείες δεν θα είναι ανάγκη, αλλά απλά κάτι παράτερο.
- Απόρριψη. Η απόρριψη είναι η πλάτη που έχει γυρίσει προς το μέρος σου. Και αυτή η πλάτη είναι ο καθρέφτης σου. Σε κάθε καθρέφτη φαίνεσαι όλο και δυνατότερος. Το μισάνοιχτο σου από απελπισία στόμα κλείνει και γίνεται ένα ελαφρύ σπάσιμο στα χείλια. Τα μάτια από κόκκινα και κλαμμένα στεγνώνουν και κοιτούν επίμονα με πονηριά, σχεδόν με πανουργία. Το σώμα από σπασμένο και σαθρό, έτοιμο προς κατάρρευση στήνεται, κορδώνεται. Από γέρου και μοιραίου γίνεται σώμα πολεμιστή, βγάζει αγρίοτητα και γοητεία, από ράκκος γίνεται καύλα, έτσι απλά.
- Αποτυχία. Αποτυχία είναι το σφυρί του Ηφαίστου. Στη φλόγα, στο χτήπημα γεννιέται το ατσάλι, το άθραυστο, το δυνατό. Κάθε μια αποτυχία καλύπτει σαν πανοπλία το σώμα σου. Μπες στη μάχη με την πανοπλία του Αχιλλέα, ισόθεος. Δεν είναι σίγουρο ότι δε θα πέσεις. Αυτό ποτέ δεν είναι σίγουρο. Το σίγουρο είναι όμως ότι δε θα νικηθείς. Τα λέει ο μετρ του είδους, άκου τον.
- Πίεση. Βαθιές ανάσες προπάντων. Να χειρίζεσαι τα συναισθήματα, γίνε ο Ηνίοχος και μην αφήνεις το άρμα ακυβέρνητο. Μοιάσε λίγο στο Φαέθωνα ή στον Ίκαρο, πέτα με αυτοέλεγχο αλλά όπου σε παίρνει, επισημαίνω, μόνο όπου σε παίρνει, άσε τον Ήλιο να σε κάψει. Οι πτώσεις εξάλλου είναι μεγάλοι δάσκαλοι.
- Ευγένεια. Δε λέει κάτι να ανοίγεις πόρτα στις κυρίες ή να σηκώνεσαι για να χαιρετήσεις. Ευγένεια είναι ο Αυτοέρως. Όλα υπακούν στο μόττο "είμαι γαμάτος ανάμεσα σε γαμάτους". Αν δεν είσαι γαμάτος, γίνε, αν δεν είναι οι άλλοι κάνε τους ή φύγε. Ο Ερμής ο Τρισμέγιστος έλεγε "όπως πάνω έτσι και κάτω". Η Ιερά Αρχή της Αναλογίας ισχύει παντού στο Σύμπαν. Αν λοιπόν υπήρχε κάποτε ένα γαμάτο παρεόνι πάνω στον Όλυμπο, μπορεί να υπάρχει και στους κωλόδρομους της Αθήνας. Ακολούθα το Φως. Γίνε γαμάτος!
- Πάθος. Τροίες ολόκληρες κάηκαν για το πάθος. Αλέξανδροι και Λεωνίδες έμειναν αθάνατοι από το πάθος τους. Το πάθος είναι οι σκάλες για την Αθανασία, ένα Stairway to Heaven των Led Zeppelin. Πορεύσου σ' αυτό χωρίς ασφάλεια, αυτό είναι το κόστος του εισιτηρίου. Μόνο κάνε μας τη χάρη και βεβαιώσου ότι είναι όντως πάθος. Αν είναι παρόρμηση και καύλα μόνο, φάε τα μούτρα σου και σώπα για πάντα.
- Δυσκολίες. Ποτέ δε με ευχαριστούσε το εύκολο. Η κατάκτηση είναι δύσκολη γυναίκα, θέλει κόπο για να πέσει στην αγκαλιά σου. Η επιτυχία όμως δίνει καρπό πανέμορφο. Λέγεται χαρά. Ίσως γι' αυτό σπάνια δικαιολογώ στον εαυτό μου διακσέδαση και χαρά. Γιατί ανεβάζω τον πήχη δυσκολίας. Η δυσκολία είναι βάσανο, πιέζει, στερεί, παίρνει πολλά και δίνει λίγα. Παρά τα τραύματά σου όμως, ό,τι κι αν γίνεται, ποτέ να μη δυσκολεύεσαι να σκας χαμόγελο σε φίλους και εχθρούς, το ίδιο ειλικρινές και στους δύο, γεμάτο αγάπη, γεμάτο τιμή. Και μέσα σε όλο τον πανικό να λες "εγώ θα είμαι ο τελευταίος που θα πανικοβληθεί". Έτσι γίνονται οι δάσκαλοι, έτσι γίνονται οι ηγέτες, οι πατέρες.
- Σεβασμός. Εγώ δεν είμαι εσύ κι εσύ δεν είσαι εγώ. Ανταμώνουμε σε σταυροδρόμια αλλά οι δρόμοι μας είναι αλλιώτικοι. Γνωριζόμαστε αλλά δεν ξέρουμε ο ένας την ιστορία του άλλου. Μίλα για σένα, μείνε κι άκου τον άλλον. Εκτίμησέ τον, κάντον να σε εκτιμήσει. Καλλιεργήστε τη συμπάθεια, τη συμπόνια μεταξύ σας, γίνετε συνοδοιπόροι για όσο το κοινό σας ταξίδι κρατήσει. Αστειευτείτε, γελάστε και κοροϊδέψτε ο ένας τον άλλον στο δρόμο, γίνετε φίλοι. Αλλά μη προσβάλετε, μην ανοίγετε πληγές, επουλώστε τις.
- Συνείδηση. Αφιερώνω χρόνο στον εαυτό μου. Στο σώμα, στο πνεύμα και στην ψυχή μου. Δεν καλλωπίζομαι, μελετώ τις αδυναμίες μου, μελετώ τους πόνους μου μέσα κι έξω μου κι αν μπορώ αθλούμαι, μέσα μου κι έξω μου. Κοπιάζω και γίνομαι καλύτερος. Γιατί σκέφτομαι, μαθαίνω και πια γνωρίζω, αποκτώ συνείδηση. Συνείδηση τινός;
- Αλήθεια. Ο Ευλογημένος είναι αυτός που ξέρει την Αλήθεια. Και ξέρει την Αλήθεια αυτός που δεν μπορεί να την πει. Είναι αυτός που έχει Συνείδηση της Αλήθειας και πασχίζει να σπείρει το σπόρο στους τυφλούς αμαθείς. Από τι παρακινείται όμως;
- Αγάπη. Η Αρετή των Αρετών. Αγάπη για την οικογένεια, τους αγαπημένους, την ψυχή μας την ίδια, για το άλλο μισό είτε έχει είτε δεν έχει πρόσωπο. Σ' αγαπώ πριν σε γνωρίσω, αυτό είναι Αγάπη. Αγάπη είναι το αντίθετο του φόβου, η γυναίκα που περιφρονεί τον πατριάρχη θάνατο και τον φτύνει κατάμουτρα. Είναι η αντίβαρη κοσμική δύναμη από αυτή του φόβου του θανάτου. Είσαι ένα μικρό παιδάκι ανάμεσα στις δυνάμεις αυτές και σε κρατάνε κάθεμια από το χέρι. Διάλεξε ποιο από τα δυο θα αφήσεις.
- Θάνατος. Η συνειδητοποίηση της θνητότητας είναι μεγάλο βήμα. Μόνο οι προαναφερθείσες αρετές όμως δίνουν νόημα σε αυ΄το το βήμα, μερικές, έστω και μιά από αυτές αν όχι όλες. Ακόμα και η Περσεφόνη, αν και θεά αναγκάζεται να πεθαίνει κάθε μισό του χρόνου. Κατάφερε να γίνεις ένας θνητός θεός και δε θα υπάρχει θάνατος.
Είναι ομολογουμένως όμορφα χαρακτηριστικά για έναν άνθρωπο. Αρετές που δε χωράνε στο στενό μας πολιτισμό του σήμερα γιατί απαιτούν μεγάλα μυαλά, μεγάλες καρδιές, μεγάλες ψυχές. Ο πολιτισμός του σήμερα με θέλει κτήνος. Του κάνω τη χάρη λοιπόν να είμαι κτήνος. Είμαι κτήνος με Σκοπό όμως. Και ο Σκοπός τούτος με κάνει Ενάρετο Κτήνος.
Τελικά θα κάνω μια προσπάθεια να εξηγήσω λίγο τι είναι αυτός ο Σκοπός. Είναι αυτός ο προσωπικός κόσμος, η Ιδεατή Πολιτεία της ψυχής σου. Το μόνο ίσως παρθένο και φωτεινό μέρος σε όλο τον κόσμο που μπορείς να καταφύγεις. Η Ιθάκη του Οδυσσέα όπου βασιλεύει η γαλήνη και η ολοκλήρωση. Ο Σκοπός είναι η περιτείχηση αυτού του τέλειου κόσμου σου από την ατέλεια του κοινού μας υπαρκτού κόσμου. Είναι η προστασία της προσωπικής μας αντίληψης για τον κόσμο από τον ίδιο τον κόσμο. Είναι ένας αγώνας που δεν έχει νικητή η νικημένο αλλά επιτιθέμενο και αμυνόμενο. Ένας διαρκής αγώνας, ένας επίπονος αγώνας, γι' αυτό και είναι αληθινός. Ναι, ίσως κάπως έτσι θα μπορούσα να χαρακτηρίσω το Σκοπό, μέχρι την επόμενη φορά που θα με καταρρίψω.
Είμαι λοιπόν Ενάρετο Κτήνος στον πολιτισμό του σήμερα. Ο Αριστοτέλης είπε και ένα άλλο ωραίο. Εκτός πόλης ζει μόνο ο θεός και το θηρίο. Θα πεθάνω, δεν είμαι θεός. Αλλά δεν είμαι και θηρίο, δεν είμαι κτήνος. Με ελκύουν οι άνθρωποι και ο πολιτισμός του σήμερα αν και βρωμάει καθ' ολοκληρίαν. Προτιμώ να είμαι ένα θηρίο, ένα κτήνος μέσα στον πολιτισμό του σήμερα, με αρετές του χθες, που είναι αθάνατες και σε κάνουν αθάνατο. Αποξενωμένος και αυτάρκης μέσα από όσα μου προσφέρει η επαφή ψάχνοντας το ανώτερο, φυλώντας τις δικές μου Θερμοπύλες, ζητώντας τη δικιά μου Ιθάκη, φρουρώντας το δικό μου Σκοπό, τη δικιά μου γωνιά, το καταφύγιό μου. Έχω τις Αρετές του Κτήνους.
Συγχώρεσέ μου το κατεβατό αγαπητέ. Θα κάνεις καιρό να με ξαναδιαβάσεις.
Εξάλλου είπα και στην αρχή. Τα λόγια αυτά είναι προσωπικά, πηγάζουν από αδυναμία και αποσκοπούν στο να βρω θάρρος, για μένα.
Θα τα ξαναπούμε!
